PRAWO O STOWARZYSZENIACH
Wspomniana ustawa tworzy dwa typy stowarzyszeń: zwykłe nie posiadające osobowości prawnej i zarejestrowane z osobowością prawną. Ustawa zniosła stowarzyszenia tzw. wyższej użyteczności publicznej". W świetle istniejącego stanu prawnego status stowarzyszenia wyższej użyteczności publicznej" zachował jedynie Polski Czerwony Krzyż, który został powołany na mocy odrębnej ustawy z dnia 16 listopada 1964 r. o Polskim Czerwonym Krzyżu.
W świetle prawa obowiązującego w Polsce tworzyć stowarzyszenia i reprezentować je na zewnątrz mogą wyłącznie osoby pełnoletnie.
Członkostwo młodzieży poniżej lat 18 zostało szczegółowo unormowane w art. 3 omawianej ustawy (punkty 2 i 3). Artykuł ten mówi on co następuje:
Art. 3.
1. Prawo tworzenia stowarzyszeń przysługuje wyłącznie obywatelom polskim mającym pełną zdolność do czynności prawnych i nie pozbawionym praw publicznych.
2. Małoletni w wieku od 16 do 18 lat, którzy mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych, mogą należeć do stowarzyszeń i korzystać z czynnego i biernego prawa wyborczego, z tym że w składzie zarządu stowarzyszenia większość muszą stanowić osoby o pełnej zdolności do czynności prawnych.
3. Małoletni poniżej 16 roku życia mogą za zgodą przedstawicieli ustawowych, należeć do stowarzyszeń według zasad określonych w ich statutach, bez prawa udziału w głosowaniach na walnych zebraniach członków oraz bez korzystania z czynnego i biernego prawa wyborczego do władz stowarzyszenia. Jeżeli jednak jednostka organizacyjna stowarzyszenia zrzesza wyłącznie małoletnich, mogą oni wybierać i być wybierani do władz tej jednostki".
Zdaniem autorów raportu prawo o stowarzyszeniach nie reguluje zadowalająco sytuacji tych członków stowarzyszeń, którzy nie ukończyli 18 roku życia.
Po pierwsze za nieuzasadnione uznajemy pozbawienie osób, które nie ukończyły 16 lat prawa do udziału w wyborach władz stowarzyszenia. Po drugie ustawa w nikłym stopniu rozróżnia stowarzyszenia ze względu na cel działania. Inne przepisy powinny regulować działalność stowarzyszenia działającego na rzecz swoich członków, a inne stowarzyszenia działającego na zewnątrz, na rzecz określonych podmiotów społecznych. Tę lukę, miejmy nadzieję, zapełni częściowo praktyka stowarzyszeń, których cele będą określone w statutach stosunkowo szeroko, włącznie z prawem do dążenia (pokojowymi środkami) do zmiany stanu prawnego, a co za tym idzie zmiany uprawnień określonych grup społecznych niekoniecznie będących zorganizowanych w liczną reprezentację korporacyjną. Ta sprawa jest szczególnie ważna w polskich realiach z powodu niskiej kultury politycznej sprawujących władzę, którzy rozdzielają środki przeznaczone na rzecz dzieci i młodzieży w zależności od własnych preferencji politycznych (jak w przypadku nierównomiernego rozdziału środków między organizacje harcerskie przez min. Handkego i Kaperę). Fakt ten w połączeniu z zakazem działalności na terenie szkół nie tylko podstawowych, ale i ponadpodstawowych organizacji o celach politycznych (z wyjątkiem Kościoła Katolickiego) dopełnia hipokryzji w stosunkach władz politycznych wobec młodzieży.
