Sam Harris
ZAKŁADNICZKI BOGA
Kajalę Khidri o
cudzołóstwo oskarżyła rodzina jej męża. Więziono ją przez sześć
miesięcy w irackiej części Kurdystanu; torturowano ją i okaleczano:
odcięto jej między innymi część nosa. Grożono, że po urodzeniu
dziecka zostanie zamordowana. Dwóch z jej oprawców aresztowano po
przylocie do Syrii, jednak zwolniono ich z aresztu przed upływem 24
godzin. Przedstawiciele władz stwierdzili, że ich zachowanie był
podyktowane troską o honor rodziny. Nie postawiono im żadnych
zarzutów.1
Armia Bożego Oporu
(LRA – Lord’s Resistance Army), działająca w północnej
Ugandzie, uprowadza dzieci, a dziewczynki zmusza do „małżeństwa”.
Mężczyźni należący do armii mają całkowitą władzę nad swoimi „żonami”
i „pomocami domowymi” Dziewczynki są gwałcone i narażone
na inne formy przemocy.2
Gdy Mary Ann
Kingston miała 13 lat, zmuszono ją do opuszczenia szkoły i
rozpoczęcia przygotowań do małżeństwa. W wieku 16 lat wbrew swojej
woli poślubiła swojego 33 letniego wuja. Zgodnie z tradycją sekty
religijnej, do której należy rodzina dziewczyny, kazirodztwo jest
zalecanym sposobem zachowania czystości krwi rodziny, której rodowód
sięga ponoć Jezusa Chrystusa.
Gdy Mary Ann
uciekła, jej ojciec zabrał ją na rancho położone przy granicy stanów
Utah i Idaho, gdzie pobił ją dotkliwe skórzanym pasem. Zanim
zemdlała, ojciec uderzył ją 28 razy. Liczba osób żyjących w rodzinach
poligamicznych w Stanie Utah w USA jest szacowana na 50.0003.
W Polsce sąd
apelacyjny w Krakowie uznał prawo męża do bicia żony, gdy działa on w
trosce o dobro rodziny, na przykład wtedy, gdy jego zdaniem żona za
późno wraca z pracy do domu. Sądy polskie nierzadko kierują się tak
zwaną społeczną nauką kościoła, w myśl której małżeństwo i rodzina są
święte, nawet wtedy, gdy są piekłem dla kobiet i dzieci,
maltretowanych przez męża i ojca.
Przez tysiąclecia
najznakomitsi myśliciele i teologowie zastanawiali się nad zagadką
posłannictwa kobiet. Rezultatem była poligamia, sati4,
honorowe zabójstwa, okaleczanie żeńskich narządów płciowych,
aranżowane małżeństwa, afirmacja dziewictwa, nakaz zakrywania twarzy,
prześladowanie samotnych matek i inne formy psychicznej i fizycznej
przemocy wobec kobiet. Choć niektóre z tych haniebnych praktyk są
starsze niż współczesne religie, i jak się zdaje mają swoje źródło w
ludzkiej biologii, to jednak religia jest bezsprzecznie źródłem wielu
uświęconych tradycją postaw wobec kobiet, które nie występują w
świecie zwierząt.
Zgodnie z
przekonaniem panującym w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie,
mężczyzna został stworzony na podobieństwo Boga, natomiast kobieta
została stworzona na podobieństwo mężczyzny, w związku z czym jej
człowieczeństwo jest niepełne i wtórne wobec człowieczeństwa
mężczyzny (Księga Rodzaju: 2:21-22; Koran 4:1; 39:6; 7:189). Ze
wszystkich zwierząt kobieta została stworzona jako ostatnia, jednak
jako pierwsza została stworzona do grzechu (Księga Rodzaju 3:12).
Zgodnie ze Starym Testamentem życie kobiety jest warte połowę lub
dwie trzecie tego, co życie mężczyzny (Księga Kapłańska 27). Koran
głosi, że potrzeba świadectwa dwóch kobiet, by zrównoważyć świadectwo
jednego mężczyzny (Koran 2:282), natomiast każdej dziewczynce należy
się jedynie połowa spadku otrzymanego przez chłopca (Koran 4:11). W
dziesięciu przykazaniach Bóg głosi, że kobieta jest własnością
swojego męża, tak samo jak jego dom, jego woły i jego niewolnicy
(Księga Wyjścia 20:17; Księga Powtórzonego Praca 5:21).
Bóg
Abrahama orzekł, że przeznaczeniem kobiety jest podporządkować się
woli ojca aż do momentu wyjścia za mąż; odtąd ma się podporządkować
woli męża. Święty Paweł napisał: “Żony niechaj będą poddane
swym mężom jak pan Bogu, bo mąż jest głową żony, jak i Chrystus jest
głową kościoła: On Zbawca Ciała. Lecz jak kościół poddany jest
Chrystusowi, tak i żony mężom – we wszystkim” (List do
Efezjan 5:22-24). To samo przesłanie znajdujemy w Koranie, który
ponadto zaleca, by nieposłuszne żony odprawić (4:33). W islamie
tradycja podporządkowania kobiet mężczyznom znajduje się
najwyrazistsze odzwierciedlenie w pismach Al.-Ghazali’ego, być
może najbardziej wpływowego muzułmańskiego filozofa od czasu
Mahometa. A oto garść pouczeń, jakich ten wielki nauczyciel udziela
muzułmańskim kobietom:
Kobieta powinna
pozostawać w domu i zajmować się przędzeniem wełny. Nie powinna
wychodzić zbyt często, ani utrzymywać kontaktów z sąsiadami. Może ich
odwiedzać tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne. Powinna dbać
o swojego męża i okazywać mu szacunek, gdy jest obok niej, i gdy go
nie ma. Powinna dążyć do zaspokojenia jego potrzeb każdego wieczora.
Nie wolno jej opuszczać domu bez pozwolenia męża, a gdy takie
pozwolenie otrzyma, powinna wychodzić z domu niezauważona. Powinna
wtedy przywdziać stare ubrania, poruszać się pustymi ulicami i
omijać rynek. Powinna się nadto upewnić, że nikt nie usłyszy jej
głosu ani jej nie rozpozna. Nie wolno jej rozmawiać z przyjaciółmi
męża, nawet gdy jest w potrzebie. Jej jedyną troską winna być jej
cnota, jej dom, jej modlitwy oraz post. Jeżeli przyjaciel jej męża
zapuka do drzwi pod nieobecność męża, nie może go wpuścić ani mu
odpowiedzieć. Winna tak czynić w trosce o swój honor i o honor
swojego męża. Powinna być zawsze czysta i gotowa do zaspokojenia
potrzeb cielesnych swojego męża.5
Pomyślmy o
wspaniałym życia afgańskich kobiet pod rządami talibów lub o
muzułmańskich kobietach, które muszą zasłaniać twarz, a zrozumiemy że
sposób myślenia zaprezentowany w pismach Al-Ghazali wciąż silnie
oddziałuje na rzeczywistość.
To religia (a
szczególnie trzy wielkie religie monoteistyczne) jest odpowiedzialna
za demonizację kobiecej seksualności i przedstawianie kobiety jako
moralnie oraz intelektualnie podległej mężczyźnie. Kobieta może
splamić honor mężczyzny nieodpowiednim spojrzeniem, może też pozbawić
go honoru poprzez brak seksualnej rozwagi. Z tego punktu widzenia,
gwałt jest zbrodnią, którą mężczyzna popełnia wobec honoru drugiego
mężczyzn. Kobiet jest jedynie narzędziem zniewagi, a często też
winną przyzwolenia na gwałt – poprzez bycie zbyt zalotną lub w
przebiegły sposób dopuszczającą się zdrady.
W Księdze
Powtórzonego Prawa napisane jest, że jeśli ofiara gwałtu nie krzyczy
wystarczająco głośno, powinna zostać ukamienowana jako współwinna
swej hańby (Księga powtórzonego prawa 22:24). Każda córka jest
potencjalną nierządnicą pijaną krwią prawych mężczyzn – Dalila,
Izebel, Salome. W związku z tym każda dziewczynka powinna być
ujarzmiona i trzymana w zamknięciu zanim ulegnie szatanowi co leży w
jej naturze. Zgodnie z tym, co głosi Biblia przeznaczeniem kobiety na
ziemi jest służyć mężczyźnie, wydawać na świat jego dzieci,
utrzymywać ich domostwa w czystości i – co najważniejsze –
nie dopuszczać się zdrady poprzez stanie się przedmiotem seksualnej
przyjemności innego mężczyzny. Mężczyzna musi więc chronić swoją
kobietę przed pazernością swych braci. Natomiast każda kobieta
powinna wypełnić swój najświętszy obowiązek – wydać na świat
syna.
Jeśli kiedykolwiek
chcemy osiągnąć prawdziwą równość i szacunek pomiędzy płciami, to z
pewnością nie powinniśmy się kierować wskazaniami naszych świętych
ksiąg. Powinniśmy się raczej zastanowić, czy upowszechnianie ksiąg
tak niemoralnych i sprzecznych ze współczesnym systemem wartości, nie
powinno być objęte ograniczeniami, jakie dotąd zarezerwowano dla
niewinnych przedstawień nastawionych na wzbudzanie podniecenia
seksualnego. Z pewnością w każdym razie powinniśmy chronić przed nimi
nasze dzieci.
1
Informacja ze strony internetowej Amnesty International
2
Informacja ze strony internetowej Amnesty International
3
J. Nichols. "Wives suing to bring end to abuse under polygamy."
The
Arizona Republic. 15.10.2003.
5
Hinduski zwyczaj polegający na spaleniu wdowy wraz ze zmarłym mężem.
5
Ibn Warraq, Why I am not Muslim, Prometheus Books 1995s. 300.